Altan Yiğit
1- İngilizce cadı demek olan “witch” kelimesinin “wicce”den geldiğine inanılıyor. Cadı ya da cazu da dilimize Farsçadan geçmiş. Eski Türk kültüründe cadıya obur da deniyor.
2- Çok eskiden cadılar bilge kadınlardı. Şifacıydılar ve diğer kadınlara destek olurlardı. Ama sonra imajları kötüye dönüştü. Havva’nın “suç”undan Hristiyanlığın, Pagan kökenli kadınları büyücü olarak yaftalamasına dek.
3- Orta Çağ Avrupa’sının engizisyon döneminde yüzlerce kadın cadı olduğu gerekçesiyle yakıldı, işkence gördü. Birçok erkek de onlara destek verdikleri gerekçesiyle benzer muamele gördü.
4- Bu isteriyi en çok tetikleyen şey ise cadı avcılarının kutsal kitabı Heinrich Kramer ve Jacob Sprenger imzalı “Malleus Maleficarum”du (1487). Buna göre cadılar şeytanla iş birliği yapar ve kadının olduğu yerde cadı da vardır.
5- Papalık onaylı bu kitap sonrasında birçok kadın, cadı olup olmadığı konusunda korkunç ve saçma testlere tabi tutuldu ve çoğu öldürüldü. Olayın aslı kadın cinselliği üstünde otorite kurmaya çalışan erkek şiddetiydi.
6- Artık ebe, çingene, dul, zengin, fakir, yaşlı, genç her kadın cadılık potansiyeline sahipti. Çünkü herkesin onlardan bir çıkarı vardı. Zenginse malını istiyorlardı, güzelse kesin şeytanla yatmıştı. Kadın toplumun ahlak kurallarına uymalıydı. Erkeğine, kralına ve dinine hizmet etmeliydi.
7- O dönemde yapılan en tuhaf testlerden biri “Cadıyı Yüzdürmek”ti. Buna göre eğer sanık suyun üzerinde kalırsa cadı demekti ve derhal öldürülmeliydi. Eğer batarsa masumdu ama yine öldürülüyordu.
8- Cadılar neden yakıldı? Çünkü ancak bedenleri kül olduğunda içlerindeki şeytani büyü tamamen bozulmuş demekti. Yani buna inanıyorlardı!
9- Cadı avı Avrupa’dan Amerika’ya da sıçradı. Salem eyaletinde bir grup genç kız kendilerine cadı tarafından büyü yapıldığını iddia etti. Aslında başta sadece oyun oynuyorlardı ama ciddiye alındılar ve olay mahkemeye kadar vardı. Hatta bu kadınlardan çoğunun infaz edilmesine kadar…
10- Cadılık konusundaki mevzu çok eskiye dayanıyor. İlk Çağ’da erkekler avcılık yaparken kadınlar toplayıcılık yapıyor, ormanı ve hayatı daha iyi anlıyordu. Bu da onları daha Otacı (şifacı cadı) yaptı. Bazı erkekler bunun böyle olmasını istemedi. Özellikle de Sanayi Devrimi’yle birlikte kurulan ilaç şirketleri.
11- “Coven” yani kovan cadı meclisi demek. “Solidarity” ise yalnız cadı anlamına geliyor. Cadılığın nesilden nesle geçmesine ise “Hereditary” deniyor.
12- “Burning Times” Avrupa’da Orta Çağ engizisyonu yüzünden ölen cadıları anmak için kullanılan bir tanım. Walpurgis Night ise Alman folkloründe cadıların şeytanla buluşmak üzere yolculuk yaptıkları 30 Nisan gecesine deniyor. Esbat da cadıların dolunayda toplanması.
13- Cadılar Bayramı sanıldığı gibi cadıların bayramı değil aslında. Bir pagan kutlaması olan Samhain’ın Hristiyanlıktan sonra değiştirilmiş versiyonu. (Halloween = All Hallows Eve = Azizlerin Günü) Günümüzdeki haline gelmesinde ise eğlence kültürünü seven İrlandalılar etkili.
14- Modern cadılığa Wicca deniyor. Doğayı merkeze alır ve kimseye zarar vermeden dilediğini yapmak en büyük felsefeleridir. Tanrı ve tanrıçaya inanırlar, pagan bayramlarını kutlarlar ve birtakım ritüelleri vardır. Ayinlerinde mum, tütsü, kupa vs. kullanırlar.
15- Lana Del Rey, Katy Perry, Evan Rachel Wood, Mary-Kate Olsen modern cadılığı pratik eden isimlerden bazıları.
Ve sana birkaç tane cadı filmi önerisi:
The Craft (1996): https://www.imdb.com/title/tt0115963/
The Crucible (1996): https://www.imdb.com/title/tt0115988/
Practical Magic (1998): https://www.imdb.com/title/tt0120791/
The VVitch (2015): https://www.imdb.com/title/tt4263482/
Suspiria (2018): https://www.imdb.com/title/tt1034415/
