Altan Yiğit
Son yıllarda oldukça populer olan detox diyetleri bakalım gerçekten işe yarıyor mu?
Bu diyetlerin kanımızı temizlediği ve vücudumuzdaki zararlı toksinleri yok ettiği iddia ediliyor. Bununla birlikte, bunu nasıl yaptıkları, hangi spesifik bileşikleri ortadan kaldırmaları gerektiği ve hatta işe yarayıp yaramadıkları ise tamamen açık değil.
Detox ?
Detoks diyetleri genellikle vücudunuzdaki toksinleri yok etmek için tasarlanmış kısa süreli diyet müdahaleleridir.
Detox Diyetlerin İçeriği Nasıldır?
Bu diyetlerin çoğu aşağıda sıralayacağımız maddelerden en az birini içerecek şekilde tasarlanıyor.
* 1-3 gün oruç tutma
* Taze meyve ve sebze suları, smoothies, su ve çay içme
* Tuzlu su veya limon suyu gibi yalnızca belirli sıvıların içilmesi
* Ağır metaller, kirleticiler ve alerjenler açısından zengin gıdaları ortadan kaldırma
* Takviyeleri veya otlar alma
* Tüm alerjenik yiyecekleri kullanmaktan kaçınma, ardından yavaşça yeniden ekleme
* Düzenli egzersiz yapmak
* Alkol, kahve, sigara ve rafine şekeri tamamen ortadan kaldırma
Gelelim detox diyetlerinin tercih edilme sebeplerine;
* Oruç tutarak organlarımızı dinlendirmek
* Karaciğerimizi toksinlerden arındırmak
* Dışkı, idrar ve ter yoluyla toksin atımını artırmak
* Vücudumuza sağlıklı besinlerin girişini sağlamak
Tüm bunların yanı sıra bu diyetlerin obezite , sindirim sorunları, otoimmün hastalıklar, iltihaplanma, alerji, şişkinlik ve kronik yorgunluk gibi çeşitli sağlık sorunlarına da yardımcı olduğu iddia ediliyor. Ayrıca kısa süreli açlığın, bazı insanlarda, geliştirilmiş leptin ve insülin duyarlılığı gibi çeşitli hastalık belirteçlerini de iyileştirebileceği belirtiliyor. Ancak, bu etkiler herkes için geçerli değil.
Kadınlarda yapılan araştırmalar, hem 48 saatlik hızlı hem de 3 haftalık düşük kalorili alım periyodunun stres hormonu seviyesini artırabileceğini gösteriyor. Buna ek olarak, bu diyetler aşırı açlık hissetmeyi içerdiğinden kişide stres düzeylerinin artmasına da neden olabiliyor. Tüm bunların yanında detox diyetlerle ilgili insan araştırmalarının eksik olduğunu ve olan çalışmaların da önemli ölçüde kusurlu olduğunu belirtmekte de fayda var.
Kilo Kaybı Üzerine Etkileri
Çok az sayıda bilimsel çalışma, detoks diyetlerinin kilo kaybını nasıl etkilediğini araştırmıştır. Bular sonucunda bazı insanların hızlıca çok kilo kaybettiği, fakat bu etkinin yağdan ziyade sıvı ve karbonhidrat depolarının kaybından kaynaklandığı görülmüştür. Ve bu ağırlığın sonra hızlı bir şekilde geri kazanıldığı belirtilmiştir. Sonuç olarak eğer bir detoks diyeti ciddi kalori kısıtlaması içeriyorsa, kesinlikle metabolik sağlıkta kilo kaybına ve iyileşmelere neden olacaktır, ancak uzun vadede kilo vermenize yardımcı olması pekte mümkün değil.
Olası Riskler Nelerdir?
Detoks diyetleri enerji ve besin alımını ciddi şekilde sınırlayabilir ve sağlığımız için çeşitli riskler oluşturabilirler. O sebeple detox veya kalori kısıtlayıcı diyetleri uygulamadan önce mutlaka bir diyetisyene danışın. Aynı zamanda özellikle çocuklar, gençler, yaşlılar, yetersiz beslenenler, hamile veya emziren kadınlar, diyabet veya yeme bozukluğu gibi kan şekeri sorunları olan bireylerin de bu diyetlerden kaçınması gerekir.
