Altan Yiğit
Yoga derslerimi noktalarken her zaman aynı cümleyi kurar, öğrencilerimin de bunu gerçekten hissederek söylemesini dilerim. “En bilge öğretmenin nefesine teşekkür et.” Çoğu zaman farkında değiliz ancak bütün yoga akışı içerisinde en büyük destekçimiz ve öğretmenimiz, nefestir.
Nefesin ne olduğunun, gücünün ve şifasının çoğu insan tarafından yeterince anlaşılmadığını düşünüyorum. Nefesi kullanarak hayatlarında ve bedenlerinde ne gibi değişimler yaratabileceklerinin pek de farkında değiller.
Bu cümleler eminim size de çok tanıdık gelecektir:
- Öfkeliysen derin bir nefes al, sonrasında eyleme geç.
- Bir karar vermeden önce derin birkaç nefes al.
- Meditasyon esnasında nefese odaklan.
- Şiddetli bir ağrı varsa, birkaç derin nefes alarak o bölgeye odaklan.
Hayatımızda bu kadar önem taşıyan durumlarda nefesi kullanarak ve kontrol ederek tüm sinir sistemimizi etkileyebiliyoruz. Sinir sistemimizi etkilemek ve kontrol etmenin tek yolu nefes. Olumsuz bir durum içindeyken, pozitif düşünmeye çalışarak pozitif olamayız. Zihnimizi yatıştırmanın yolu olumlamalar değildir bu evrede; ancak nefesle bunu başarabiliriz.
Bir yoga eğitmeni olarak hayatımda büyük değişimler yarattığı için tabii ki yoga yapmanızı öneriyorum. Yoga yapmak istemeyenler için de stresi azaltmak ve daha sağlıklı olmak için yapabilecekleri bir şey önerebilirim: Nefes çalışması. Düzenli olarak yapılan bir nefes çalışması ile sağlığınızda olumlu bir gelişme görmeniz mümkün.
Peki Hangi Nefes Tekniklerini Kullanabiliriz?
Ujjai Nefes
Nefesi resistance breathing technique ismi ile de yabancı kaynaklar üzerinden bulabilirsiniz. Nefes tekniği pratiklerimde, meditasyonlarımda hatta uyumakta zorluk çektiğim ve sakinleşmek için de sürekli olarak kullandığım bir nefes tekniğidir.
Boğazı hafif kısarak, burundan eşit alışverişli nefes ile yapılan derin nefes tekniğidir. Kalp ritmi değişkenliğini (HRV) olumlu şekilde etkiler. Bu nefese aynı zamanda okyanus nefesi de denir. Nefes alıp verdiğiniz sırada hafif bir ses duyarsınız ve çıkan ses okyanus sesine benzetilir. İnternette çok fazla video ve anlatım bulabileceğiniz ujjai nefes için en basit haliyle şöyle bir tanım yapıyorum: Naneli şeker yedikten sonra ağzınız açık nefes aldığınızda, boğazınızda bir serinlik hissi olur. Bunu eminim çocukken hepimiz deneyip bu ilginç buluşla da eğlenmişizdir. İşte aynı hissi ağzınız kapalıyken burundan nefes alıp verirken yaşadığımızda bu, okyanus nefesi oluyor. Gözler kapalı ya da açık bir şekilde bedene odaklanarak uzun ve derin birkaç ujjai nefesi, sinir sistemini regüle ederek daha odaklı ve açık bir zihne sahip olmamızı sağlar.
Hareket Eden Nefes
Dik bir omurga, boyun ve baş ile gözlerinizi kapatarak meditasyon oturuşuna geçin. Nefes alırken başın tepesinden kuyruk sokumuna verirken de kuyruk sokumundan başın tepesine doğru nefesin bedenin orta hattı üzerinden (Sushumna) hareket ettiğini görselleyin. Hayal gücümüzü kullanarak, nefesi ve dikkati bedenin farklı noktalarına getiriyoruz. Bu teknik bedendeki enerji akışını geliştirerek sinir ve kan akışını iyileştirir. Bildiğimiz üzere enerji blokajları (enerji tıkanıklıkları) hastalıklara neden olabiliyor. Nefesi hareket ettirdiğimizde, akışı sağladığımızda enerji merkezlerini (chakra) de temizliyoruz. Nefesi kontrol etmek üzerine kullanılan nefes teknikleri, dikkati dağılan kişiler için de odaklanmayı kolaylaştırıyor. Konsantrasyonu geliştiriyor ve dikkati daha geniş bir alanda tutuyor.
Her ne kadar nefes teknikleri doğudan gelen kadim öğretiler olsa da batı bilimi de konuyla çok yakından ilgilenmeye başladı. Örneğin; Çin’den başlayan, zamanında Havai’de de kullanılan hareket eden nefesi, Rus Elit komandolar hala uygulamaya devam ediyorlar. Sağlık ve dayanıklılık için kullanılan nefes teknikleri, savaş tekniği olarak bile kullanılmış.
Daha karmaşık ve zor olarak adlandırabileceğim teknikler de var; ancak bu yazımda herkes tarafından uygulanabilecek daha başlangıç seviyesindeki tekniklere yer vermek istedim. Diğer bir yazıda da daha dönüştürücü olanlardan bahsederim.
Nefesin doğasını keşfetmeye ve anlamaya başladığımızda, onu kullanmak konusunda da daha bilge olacağız. Bu noktada daha fiziksel ve zihinsel olan alanlardan, kim bilir belki daha spiritüel (ruhani) olan diğer boyuta olan ilgimiz de artacaktır. Kendimizi tanımak adına atılan her adımı, kocaman ve çok kutsal görüyorum. Kendine attığın bu adımda ne yaptığının çok büyük bir önemi yok. Kocaman bir havuz ve birçok seçenek var. Bunlar, zor pozları içeren güçlü bir yoga pratiği, meditasyon, sadece birkaç dakika kendinizle baş başa kalabileceğiniz sessiz bir alanda nefesi izlemek, ya da basit bir nefes tekniği uygulamak olabilir. Hepsi bu duruma hizmet edecek elimizdeki malzemeler, teknolojiler.
Değişim için aslında büyük aksiyonlara, devam ettirmesi zor hedeflere ihtiyacımız yok. Basit ve küçük bir adım bile göle atılan küçük bir taş parçası gibi, yayılarak genişleyen bir başlangıç yaratabilir. İhtiyacımız olan tek şey bir niyet. O niyete ve dolayısıyla da kendimize verdiğimiz kıymet. İşte bu kendi iç dünyamıza çıktığımız uzun keşifte en değerli yoldaşımız olacak.
