Altan Yiğit
Menopoz öncesi görülen en sık bulgu adet sikluslarının düzeninin bozulmasıdır. Adet sikluslarının süresi kısalabilir, uzayabilir veya adet kanamasının miktarı artabilir.
Ateş basması (%75), gece terlemeleri (%68), hassasiyet, sinirlilik ve depresyon (%60) en sık görülen bulgulardır. Bunların yanı sıra sık idrara çıkma, ödem (vücutta şişkinlik) ve uykusuzluk gibi bulgular görülebilir.
Vücutta östrojenin azalmasına bağlı olarak vajinada kuruluk ve cinsel istekte azalma görülür.
Ateş Basmaları Neden Olur?
Ateş basmaları perimenopoz döneminden itibaren en sık görülen yakınmalardan biridir. Genellikle boyundan başlayan ve yüze yayılan sıcaklık hissine çarpıntı ve terleme eşlik eder.
Bazı kadınlarda günde birkaç kez görülebilen bu durum diğerlerinde haftada birkaç kez görülebilir. Uykusuzluk ve stres bu yakınmanın sıklığını arttırır. Sıcak basması hipofiz bezinin azalan östrojene verdiği yanıttan kaynaklanır; ani LH salınımı ani ısı artışına neden olur.
Ateş Basmaları Nasıl Tedavi Edilir?
Ateş basmalarının hangi durumlarda daha sık olduğunu bir çizelge tutarak belirleyin.
Kafein, stres, uykusuzluk ateş basması sıklığını arttırabilir.
Ateş basmasını arttıran nedenlerden uzak durmaya çalışın.
Sıcak basması durumunda üzerinizdekilerin bir kısmını çıkartabilecek şekilde kat kat giyinin.
Yaşadığınız yeri serin tutun.
Gece terlemelerini önlemek için yatak odanızı serin tutun.
Stresten kaçının, diyetinize dikkat edin, acılı, yağlı yiyeceklerden ve alkollü içeceklerden kaçının.
Sıcak basması sırasında bileklerinize ve yüzünüze soğuk su çarpın.
Derin nefes alma egzersizleri uygulayın.
Vitamin E içeren besinlerden zengin beslenin ve hormon replasman tedavisi için hekiminize danışın.
Vajinal Kuruluk Nasıl Tedavi Edilebilir?
Östrojen azalmasına bağlı vajina duvarını kaplayan dokulardaki incelme, elastikiyetin ve salgıların azalması vajinal kuruluk, ağrılı cinsel ilişki ve cinsel ilişki sonrası kanama ve yanma hissine neden olur.
Vajinal kuruluğu önlemek için cinsel aktivitenizi azaltmayın, haftada en az bir kez cinsel ilişkide bulunan kadınlarda vajinal kaslar daha sağlıklı olur, vajinal kanlanma artar.
Kegel egzersizleri vajinal kasları güçlendirdiğinden bu dönemdeki kadınlara önerilir.
Su bazlı lubrikantların kullanılması da vajinal kuruluğu engeller.
Uykusuzluk Nasıl Önlenebilir?
Uyku düzeninizi koruyabilmek için her gün aynı saatte yatıp aynı saatte kalkmaya özen gösterin. Uyku ilaçlarını kullanmaktan kaçının, yattığınız ortamın serin, sessiz ve karanlık olmasına özen gösterin.
Akşam kafein almayın, diyetinize dikkat edin akşam öğünlerinizde fazla miktarda ve ağır yemekler yemeyin. Yatağa girmeden önce ılık duş almak, kitap okumak ve televizyon seyretmek gevşemenize yardımcı olarak uyumanızı kolaylaştırabilir.
Menopoz Döneminde Ne Gibi Duygusal Değişiklikler Görülür?
Unutkanlık, konsantrasyon güçlüğü, anksiyete, rahatsızlık ve depresyon sık görülür. Bu yakınmalar östrojen eksikliğine bağlıdır. Duygusal değişimleri uykusuzluk arttırır.
Östrojen miktarı azaldıkça beyinde endorfin olarak adlandırılan ve kişinin kendisini iyi hissetmesini sağlayan kimyasallar azalır.
Menopoz Döneminde Başka Ne Gibi Fiziksel Değişiklikler Görülür?
Östrojen kadınların fiziksel ve duygusal durumlarını etkileyen bir hormondur. Üreme organları, memeler, kemikler, kalp, santral sinir sistemi, cilt ve saç üzerine direkt etkileri vardır.
Östrojen Düzeyi Azalınca;
Vajina, rahim ağzı ve rahim ve yumurtalıklar küçülür.
Vajina kısalır, kas tonusu azalır ve vajina duvarını döşeyen dokular incelir.
Pelvik bölgedeki bağlar zayıflar.
Vajinal ve servikal salgılar azalır.
Kemik kaybı olur.
Cilt tonusu azalır ve kırışıklıklar oluşur.
Metabolizma yavaşlar.
Saç, kol, bacak ve genital bölgede tüy azalması olur.
Yüzde yanak, çene ve bıyık hizasında tüylenme görülebilir.
Menopoz Döneminde Kalp Hastalıkları Niçin Artar?
Menopoz öncesi dönemde östrojen kadınları kalp hastalıklarından korur. Kadınlarda menopoz döneminden sonra iskemik kalp hastalıkları görülmeye başlar. Östrojen kolesterolün azalmasını sağlayarak, HDL olarak adlandırılan lipoproteinleri arttırarak ve LDL olarak adlandırılan zararlı kolesterolü azaltarak kadınları kalp krizinden korur.
Menopoz döneminden sonra kalp hastalıkları ailesinde kalp hastalıkları olan, menopoz öncesi dönemde kalp hastalığı olan, yüksek tansiyon problemi olan, fazla miktarda yağlı gıdalar tüketen ve şişman olan, sigara içen ve fazla strese maruz kalan kadınlarda daha sık görülür.
Menopoz Döneminde Kalp Hastalıklarının Görülme İhtimali Nasıl Azaltılabilir?
Dengeli beslenmek, sigara ve alkolden uzak durmak, kan basıncını kontrol altında tutmak, diabet için düzenli kontroller yaptırmak, stresten uzak durmak, hormon replasman tedavisi uygulamak bu dönemdeki kadınlarda kalp hastalıkları görülme ihtimalini azaltır.
Menopoz sonrası dönemde östrojen tedavisi kan yağlarını olumlu yönde etkileyip kalp krizi riskini %40 azaltır. Ayrıca yemekler ile her gün 50 mg beta-karoten ve selenyum alınması da faydalıdır.
Dr. Evrim Aksoy
