Altan Yiğit
Aslında tam olarak ülkemiz için okullarda ders olarak verilmesi gereken bir konudur, hastalıklarda beslenme. En basitinden grip oluruz sadece ilaç içerek iyileşmeyi düşünürüz yemek yemek istenilmez.
Diyabet hastaları aldıkları ilaçların arkasına sığınarak alırım hapımı, olurum iğnemi diyerek tatlıları yemeye devam etmekte, kalp hastaları, damar rahatsızlıkları olanlar kısaca hastalıklarımızı biliriz ama yemeğe devam ederiz. Özellikle 4 büyük hastalıkta beslenme çok önemlidir;
- Kalp Hastalıklarında
- Diyabet (Şeker) Hastalığında
- Hipertansiyon Hastalığında
- Böbrek Hastalığında
Kalp Hastalıklarında
Kalp Hastalıklarında beslenmenin yeri ayrıdır. En çok ölüm sebebi olan hastalıkların başında kalp rahatsızlıkları gelmektedir. Türkiye yetişkin nüfusunun büyük bir çoğunluğu aktif yada pasif kalp rahatsızı olmasına rağmen beslenmede en dikkatsiz çoğunluk aynı zamanda.
Kalp damar hastalıkları, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişikliği ile önlenebilen veya oluştuktan sonra tıbbi tedavi, beslenme tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile iyileştirilebilen bir sağlık sorunudur.
Kalp damar hastalıkları risk faktörlerinin iyileştirilmesinde; doymuş yağların ve rafine karbonhidratların tüketiminin azaltılması, tekli doymamış yağ asitlerinin ve posa içeriği yüksek besinlerin tüketiminin artırılması temel hedeflerdendir.
Diyabet (Şeker) Hastalıkları
Diyabet (Şeker) Hastalıkları insülin hormonun eksikliğine bağlı olarak kan şekerinin yükselmesine bağlı bir bozukluktur. Diyabet (şeker) hastalığı maalesef ömür süren bir hastalıktır. Şeker hastalığında birinci amaç kan şekerini olması gereken değer aralığında tutmak ve olası başka hastalıklara engel olmaktır.
Yenilen gıdalar sindirildikten sonra şekere çevrilip kana karışır bu da şekerin yükselmesine sebep olur. Diyabet hastaları beyaz ekmek yerine kepekli ekmek, pirinç yerine bulgur, meyve suyu yerine meyve yenmeli, bol salata tüketilmeli ve sebze ağırlıklı beslenilmesi gerekir.
Diyabet hastalarına yeterli ve dengeli beslenmek, fiziksel aktivitelere önem verilmesi, bireye uygun kilo dengesini sağlamak ve kesinlikle sigaradan uzak durulmalı tavsiye ederim.
Hipertansiyon Hastalıkları
Hipertansiyon Hastaları yedikleri yemeklerde tuz tüketimine dikkat edilmelidir. Tuz tansiyonu arttıran temel gıdalardan biridir. Tuzlu ve salamura besinlerden kesinlikle uzak durulmalı. Alkol alınmaması tavsiye edilir. Doymuş yağ asitlerini çok içeren sade yağ, margarin ve tereyağ kullanılmamalıdır.
Zeytinyağ ve bitkisel sıvı yağlar tercih edilmelidir. Yeşil yapraklı sebzeler muhakkak tüketilmelidir. Tere , roka, yeşil soğan, maydanoz, dereotu, kekik gibi besinler tüketilmesi yemekteki tuz eksikliğini giderecek gıdalardır. Bunların haricinde paketlenmiş hazır ürünler aşırı tuz içerdiği için kesinlikle tüketilmemelidir.
Böbrek Hastalıkları
Böbrek Hastaları için beslenme şekli çok önemlidir. Aşırı doyuma ulaşana kadar yemek, ihtiyaçtan fazlasına ulaşmak böbrek hastaları için sorun teşkil etmektedir. Böbreklerinde sorun olanlar bu nedenle böbreklerine yük olacak şekilde beslenmemelidir.
Birçok besini de tüketmemeleri gerekmektedir. Böbrek hastaları diyetisyenleri ve doktorları ile kullanılacak tuz miktarı belirlenmelidir. Böbrek hastaları potasyum değeri yüksek kırmızı lahana, salatalık, maydanoz, turp gibi sebzeler bolca tüketilmelidir. Kiraz, kızılcık, kuş üzümü, Hindistan cevizi gibi meyvelerde böbrek hastalarına tavsiye edilenler arasında yer almaktadır.
Böbrek hastalığında besinlerin pişirilme yöntemleri dahi önemlidir kızartma yerine haşlama yöntemi tercih edilirken pişirme sırasında gıdaların besin değerlerini kaybetmemelerinde dikkat edilmelidir.
Her ne kadar her hastalık için bilinen bir diyet programı var olsa da hatta internette hangi hastalığa hangi meyve ve sebzenin iyi geldiğini de öğrenebilir, uygulanabilir olsa da yazımızın başında belirttiğimiz durum her diyet programı uzman diyetisyen tarafından yapılmalıdır.
Uzman diyetisyenler tarafından yapılmayan her diyet programı hızlı kilo verme – alma işlemine dönüşerek sonuç hem hüsran olacak hem de hedeften daha uzak bir noktaya varacaktır.
Uzman diyetisyenler programlarını hazırlamadan önce kişinin muhakkak bir check up test sonuçlarını görmek isteyecek, boy – kilo ve yaş ile beraber vücuttaki yağ – su oranlarına ilave kişinin günlük yaşantısındaki hareketlilik durumuna göre ona en uygun diyet programını hazırlayacaktır.
Bütün bu işlemler titizlik, dikkat ve en önemlisi deneyim isteyen işlemlerdir. Bu şekilde hazırlanan diyetler kesinlikle sonuca ulaşacak, hem sağlıklı hem de ideal kiloda olunacaktır.
Kaynak: Dyt. Sedef Olcay
