İlişkilerde Güveni ve Bağlılığı Artırmanın Yolu: Aktif Yapıcı Tepki

Sahip olduğumuz romantik ilişkimiz, ister eşimiz olsun ister sevgilimiz, hayatımızda önemli bir yer kaplar. Zamanımızın çoğunu partnerimiz ile geçirmek isteriz. Alacağımız kararlarda partnerimizin fikrini sorarız. Özellikle evlilik söz konusuysa günlük hayatta en çok gördüğümüz, paylaşımda bulunduğumuz kişi hayatımızdaki kişidir. Bunun doğal bir getirisi olarak başımıza gelen iyi şeyleri de kötü şeyleri de genelde ilk partnerimiz ile paylaşırız. Kötü bir olay yaşadığımızda bizimle ilgilenilmesini, derdimizin dinlenmesini ve üzüntümüzün paylaşılmasını bekleriz. Karşı tarafın sevgisini ve desteğini görmek bizim için iyileştiricidir. Aramızdaki bağı kuvvetlendirir. Peki ya işler yolunda gittiğinde nasıl bir tepki verilmesini isteriz?

Gable ve Gonzaga, 2004 yılında yaptıkları bir çalışmada 79 çiftin partnerlerinden iyi bir haber aldıklarında karşı tarafa verdikleri tepkileri ve haberi veren kişinin tepki sonrası iyilik halini incelemişler ve verdikleri tepkilere göre iyi bir haber karşısında verilen tepkiyi 4 ayrı başlıkta kategorize etmişler. 2 ay sonra katılımcılar ile tekrar görüştüklerinde olumsuz tepki veren çiftlerin olumlu tepki veren çiftlere nazaran daha çok ayrıldıklarını veya ilişkilerine güvenmediklerini ifade ettikleri sonucuna ulaşılmış. İsterseniz bu dört tepkiyi örnek eşliğinde detaylıca bir inceleyelim.

1. Aktif Yıkıcı Tepki: Gamze, çok uzun zamandır hayalini kurduğu terfiyi sonunda alır. Akşam eve geldiğinde eşi konsol oyunu oynamaktadır. Büyük bir sevinçle güzel haberi eşine verir. Eşinin tepkisi ise oyun oynamayı durdurarak eşine bunun çok büyük bir sorumluluk olduğunu, üstelik işe ayırdığı zamanın artmasından dolayı çok büyük stres altına gireceğini, muhtemelen bunun ilişkilerine de yansıyacağını söylemek şeklinde olur. İşte Gamze’nin eşinin verdiği tepkiye yani iyi haberin olumsuz yönlerine odaklanmayı ve haberin çok da iyi olmadığını içeren tepkiye aktif yıkıcı tepki denir.
2. Pasif Yıkıcı Tepki: Gamze, çok uzun zamandır hayalini kurduğu terfiyi sonunda alır. Akşam eve geldiğinde eşi konsol oyunu oynamaktadır. Büyük bir sevinçle güzel haberi eşine verir. Eşi oyuna devam edip kısık bir ses tonuyla ‘Öyle mi? Ne güzel. Akşam ne yiyeceğiz?’ der. Eşlerden birinin güzel habere karşı umursamaz bir tavır takınmasını içeren bu tepkiye ise pasif yıkıcı tepki denir.
3. Aktif Yapıcı Tepki: Gamze, çok uzun zamandır hayalini kurduğu terfiyi sonunda alır. Akşam eve geldiğinde eşi konsol oyunu oynamaktadır. Büyük bir sevinçle güzel haberi eşine verir. Eşi ise hemen oyunu bırakıp eşine sarılır. Bunun ne kadar güzel bir haber olduğundan bahseder. Tüm detayları kutlama yemeğinde konuşmak istediğini söyler. Verilen iyi haber karşısında pek çok insan heyecanlı bir tepki bekler. Güzel haber hakkında konuşma, sevinci paylaşma, karşı tarafında mutlu olduğunu görme ilişkideki güven arttırıcı en önemli unsurlardandır. Verilen güzel habere ilgiyle yaklaşıp karşı taraf ile heyecanını paylaşma tepkisine ise aktif yapıcı tepki denir.
4. Pasif Yapıcı Tepki: Gamze, çok uzun zamandır hayalini kurduğu terfiyi sonunda alır. Akşam eve geldiğinde eşi konsol oyunu oynamaktadır. Büyük bir sevinçle güzel haberi eşine verir. Eşi ise kendisine dönüp gülümser ve ‘ Çok güzel bir haber. Tebrik ederim.’ Der. Sonrasında ise pek fazla tepki vermeden oyuna devam eder. Verilen tepkiye mutlu olduğunu ifade eden ancak çok da önemli bir şey değilmiş gibi yansıtan tepkiye ise pasif yapıcı tepki denir.

Örneklerden anlaşıldığı gibi aktif yapıcı tepki veren katılımcıların ilişkilerini daha güven verici, çift arasındaki bağın daha kuvvetli ve ilişkilerinin gelişmeye daha açık olarak gördükleri bulunmuş. İlişki içerisinde çiftlerin en çok iletişim kurdukları kişi partnerleridir. Bu açıdan bakıldığında çiftin arasındaki iletişimin kalitesi, her ikisinin de genel yaşam doyumu ve iyilik hali üzerinde etkili olmaktadır. Bu nedenle ilişki esnasında alınan güzel haberleri pas geçmeden kutlamak, partnerimize kendisini değerli hissettirmek ve onunla mutluluğunu paylaşmak en az üzüntüsünü paylaşmak ve teselli etmek kadar önemlidir.

BUNU DENEYİN: Bir hafta boyunca ilişki esnasında hem partnerinizin hem de kendinizin güzel haberler karşısında nasıl tepki verdiğini gözlemleyin. Güzel bir habere nasıl tepki verdiniz? Güzel haber karşısında onunla heyecanını paylaşıp konunun detaylarını mı öğrendiniz? Onun adına mutlu olup çok da önemli değil gibi mi davrandınız? Güzel haberin arkasında yatan olumsuzluklara dikkat kesilip kendisi ile bu endişelerinizi mi paylaştınız? Yoksa umursamaz davranıp gereken önemi göstermediniz mi? Gözlemledikten sonra karşı taraf ile verdiğiniz tepkiler üzerine konuşup bir sonraki olayda tepkinizi aktif yapıcı tepkiye çevirmeye çalışın.

Sevgiyle kalın.

Yazar: 7- Circle