Herhangi bir kişisel gelişim kitabını elinize alın ve sayfalarını çevirin. En çok, hatta neredeyse her sayfada göreceğiniz kadar sık karşınıza çıkan tek kavram, tartışmasız ki özgüven olacaktır. Her listede tavsiye olarak yerini alıyor, mülakat sorularında dillerden düşmüyor, başlığında özgüven geçen makaleler binlerce okunmaya ulaşıyor. Kısacası özgüvenli olmak, ciddi anlamda bir şehir efsanesi olma yolunda ilerliyor. Kalıplaşmış kişisel gelişim mitlerini gerçekçi bir şekilde revize etmenin gerekli olduğunu düşünerek, doğru bilinen yanlışları alışılmışın aksine uygulaması havada ve soyut kalmayan tavsiyeleri yanlarına iliştirerek sizin için derledim.
Yanlış: Özgüven doğuştan gelen bir özelliktir, yahut bir yetenektir.
Gerçek: Özgüven aslında sahip olduğunuz değil, sahip olmaya karar verdiğiniz bir şeydir.
En başarılı, en mutlu olarak niteleyebileceğiniz insanları aklınıza getirin: en güzeli zengin ya da en yetenekli oldukları için mi başarılı ya da mutlular? Yoksa kendilerine bir noktada güvenme kararı aldıkları ve hayalini kurdukları şeyin peşinden gittikleri için mi? Atmanız gereken öncelikli adım, gerçekten özgüvenli olmak istemeniz ve buna karar vermeniz, başka bir deyişle doğuştan özgüvenli olmadığınız gerekçesiyle kendinize inancınızı yitirmemeniz.
Yanlış: Kendinizi olduğunuz gibi kabullenin, hatalarınızla birlikte sevmeye çalışın.
Gerçek: Kendinizi kabullenmek, eksikliklerinizi tümüyle görmezden gelmek anlamına gelmez.
Kusurlarınızı, eksikliklerinizi, geçmişte yapmış olduğunuz hatalarınızı tekrar tekrar düşünmek ve bunlarla ilgili suçlu hissetmek, size uzun vadede hiçbir getiri sağlamayacağı gibi, modunuzun ve kendinize olan güveninizin sürekli düşük kalmasına sebep olacaktır, lakin gerçekçi olmakta fayda var: onları tamamen görmezden gelmeniz de pek mümkün sayılmaz. Hatalarınızı nasıl tekrarlamayacağınıza odaklanın, kusurlarınızıysa her insanın sahip olduğu fakat kişiden kişiye değişkenlik gösteren ama değiştirilmesi mümkün engeller olarak ele almaya özen gösterin.
Bir kâğıda kendinizde kusur olarak gördüğünüz fiziksel özelliklerinizi (örneğin fazla kilolarınız), karakter özelliklerinizi (örneğin genellikle karamsar bir tutuma sahip olmak) ve alışkanlıklarınızı (örneğin sağlıksız bir beslenme biçimi) listeleyin, sonrasında bunlar ile ilgili neler yapabileceğinize kafa yorun. Fazla kilolarınızdan ve sağlıksız beslenme düzeninizden şikayetçiyseniz mesela, abur cubur tüketmemek gibi başlangıçta uygulamakta zorlanacak olsanız da uzun vadede yapmanız gerektiğinin farkında olduğunuz bir karar alın ve sürdürmeye çalışın.
Yanlış: Özgüvenli olmayı öğrendiğiniz an, hayatınızda yeni bir kapı açılacak ve olaylara perspektifiniz tamamen değişiklik gösterecektir, kısaca kalıcı bir kendine güven söz konusudur bu yeteneği geliştirebilen bireylerde.
Gerçek: Özgüven, bir kere kazanıldıktan sonra ilelebet baki kalacak diye bir kaide yok.
Amerikan yazar Zin Ziglar “Motivasyonun kalıcı olmadığı söylenir. Duş almak da kalıcı değildir, bu nedenle her gün alınması önerilir.” diyerek aslında durumu epey güzel özetlemiş. Her gün, ilham verici bir şeyler okumak, kendinize hayallerinizi, hedeflerinizi ve başaran başka insanların da olduğunu, yani imkânsız diye bir şeyin aslında imkansız olduğunu hatırlatmanız gerekli. Evet, ne yazık ki her gün: Podcast’ler dinleyin, kişisel gelişim kitapları okuyun, motive edici blog’ları ve gelişim dergilerini takip edin.
Hayalini kurduğunuz yerde olan insanları takipte olun, hatta odanızın duvarına ya da çalışma masanıza size hedefinizi hatırlatacak bir resim ya da poster asın; kendinizi nasıl motive edeceğiniz konusunda tamamen serbestsiniz. Önemli olan, her gün düzenli olarak hevesinizi ve motivasyonunu tazelemeniz ve mümkün olan en uzun süre boyunca korumanız.
Yanlış: Odaklanmanız gereken asıl nokta, geçmişteki hatalarınızdır ve onlardan ders çıkarmaktır.
Gerçek: Hatalarınıza odaklanmak iyidir, ama başarı ve kazançlarınızdan da ders çıkarabilirsiniz.
Başarısızlıklarınızı hatırlamak, başarılı olduğunuz sayısız durumu hatırlamaktan kesinlikle daha kolaydır. Belki de sayısız kere aynı dersten yüksek notlar almış olabilirsiniz, ama son sınavdan aldığınız oldukça düşük not haricinde bir notunuz gelmez dersin adı geçtiğinde. Çok Satan kitabı Başarı İlkeleri’nde Jack Canfield’da bu konunun üstünde duruyor: başarılarınız aslında düşüncelerinizi yönlendiren ana unsurdur ve ele almanız gereken asıl nokta, başarılı olduğunuz her bir seferde neyi doğru yapmış olduğunuzdur.
Peki bunu nasıl yapabilirsiniz? İşte size bir öneri: Hayatınızı üçe bölün. 30 yaşındaysanız yaş aralıkları 0-10, 11-20 ve 21-30 olacak şekilde örneğin. Bu aralıkların her birinde, erişmiş olmaktan gurur duyduğunuz üç şeyi bir kağıda yazın, yani elinizde toplamda 9 başarınız olmalı. Bunları başardığınız zamanda hissettiklerinizi aklınıza getirmeye çalışın. Bunlar, elde etmeden önce sizi korkutuyor, strese sokuyor ve yeterli olmadığınızı size hissettiriyor muydu? Cevabınız evet, öyle değil mi? Peki hayal ettiğiniz ya da hedeflediğiniz o şeylerin de tıpkı bu başarılarınız gibi olmaması için herhangi bir sebep var mı? Eh, eğer aklınıza bir sebep geliyorsa unutmayın, bu başarılara ulaşmadan önce de bu soruya büyük ihtimalle olduğu cevabını verecektiniz.
Yanlış: Size bir şeyler katacak ve uzun vadede getirisi olacak hobilerle ilgilenmelisiniz.
Gerçek: Sevdiğiniz ve kendinizi kanıtlamak zorunda hissetmediğiniz şeylere vakit ayırın.
Yoğun olduğunuz bir iş/okul döneminden çıktınız, ya da bir tamamen boş ve kendinize ait gününüz var. Ne yaparak bu günü değerlendirmeyi isterdiniz? Peki üzgün, ya da modunuzun düşük olduğu bir günde, keyfinizi yerine getirmek için ne yapmayı tercih ediyorsunuz?
Cevabınız bir klasik roman okumak ya da müze gezmek olmayabilir, ki bu da gayet doğal. Mutfağa girmek, amatör de olsa fotoğraf çekmek ya da bahçecilikle uğraşmaktan keyif alıyor olabilirsiniz, hatta bahsi geçen aktiviteler arasında odanızda müzik açıp içinizden geldiği gibi dans etmek ya da en sevdiğiniz dizinin birkaç bölümünü izlemek de sayılabilir. Ne olursa olsun; bu tarz faaliyetlere vakit ayırmak, kendinize değer verdiğiniz anlamına gelir ve farkında olmasanız da özgüvenli olmanız yolunda bilinçdışı bir etki gösterirler. Tabii tüm boş vakitlerinizi bu tarz aktivitelerle değerlendirmeniz anlamına gelmiyor bu, ama en yoğun döneminizde dahi bir molaya ihtiyacınız olduğunu da aklınızdan çıkarmayın.
Yazar: Ceotudent