Genç kızlık, yetişkinlik ya da orta yaşlı dönemde olan kadınların neredeyse hepsi yaşamlarının bir döneminde cinsel ilişkiye girerken acı, ağrı hissedebilmektedir. Disparoni olarak adlandırılan bu sorun çok şiddetli boyutlara ulaşmadığında ya da uzun süre devam etmediğinde çoğu kez endişeye gerek duyulmaz, tedavi için doktora başvurulmaz. Ancak hissedilen ağrının dozu yükseldikçe ve süresi uzadıkça tedavi edilmesi zorunlu hale gelir. Kadının ve dolayısıyla eşinin de cinsel yaşamını zorlu bir hale getiren, ağrılı cinsel ilişki sorunu günümüzde tedavi edilebilmekte ve çiftler normal hayatlarına devam edebilmektedirler. Bunun için öncelikle ağrının nedenini, kaynağını öğrenme amaçlı jinekolojik muayene yapılır ve sebebe yönelik tedavi yöntemi seçilir. Bu bağlamda öncelikle cinsel ilişki esnasında kadının neler hissettiği, ağrıyı hangi evrede ve tam olarak hangi alanda hissettiği önemlidir. Zira ağrı vajinanın dışında, vajina ağzında, vajina içinde ya da daha da içerilerde hissediliyor olabilir ve bu durumlardan her biri için farklı; ilaç, cerrahi operasyon veya psikolojik tedaviler uygulanmaktadır. Başka bir deyişle ağrının anatomik, yapısal veya psikolojik sebepleri tespit edilir, ardından tedaviye geçilir.
Ağrılı cinsel ilişkinin yapısal ve psikolojik sebepleri nelerdir?
Ağrılı cinsel ilişki şikayetiyle doktora başvuranlarda öncelikle yapısal bozukluk ya da sağlık sorunu olup olmadığı teşhis edilir. En sık karşılaşılan ağrılı cinsel sebepleri; rahim ya da vajina bölgesinde meydana gelmiş olan enfeksiyon, alerji, iyi ya da kötü huylu tümör, çikolata kistleri ve yapışıklıklardır. Vajinanın yeterince ıslanmamış olması, genital organ ameliyatları ve kızlık zarının normalden kalın olması ya da kızlık zarı ile ilgili geçirilmiş operasyonlar ağrılı cinsel ilişkiye sebep olabilmektedir. Ağrıya sebep olacak herhangi bir bozukluğa rastlanmazsa psikolojik danışma tedavisine başvurulur. Herhangi bir cinsel ilişkide eşlerden her ikisinin de istekli olması ilişkinin daha kolay ve zevkli hale gelmesinin sağlamaktadır. Kadın kendisini ilişkiye hazır hissetmiyorsa, bir ön sevişme evresi geçirilmemişse ve kadın ilişki öncesinde uyarılmamış, vajina ve çevresi ıslanmamışsa cinsel ilişkiye girmek zor olacaktır. Zira hazır ve istekli olmayan kadının pelvis kasları kasılacağından, erkek cinsel organının vajinaya girebilmesi ya mümkün olmayacak ya da çok zorlu olacaktır. Bununla birlikte kadının cinsellikle ilgili bilinçaltına yerleşmiş korku ve kaygıları varsa ilk kez cinsel ilişkiye girilecek olan gece kadın psikolojik olarak rahat olmayacağından çok büyük bir acı, ağrı hisseder.
Ağrılı cinsel ilişki türleri nelerdir?
İlk geceden başlayıp sonrasında hep ağrılı geçen cinsel ilişkiye primer disparoni, önceleri sorunsuz olan cinselliğin sonradan ağrılı bir etkinliğe dönüşmesi durumuna ise sekonder disparoni adı verilmektedir. Hem primer hem de sekonder disparoni vakaları çoğunlukla anatomik bozukluklara ya da normal dışı oluşumlara bağlı gelişmekteyken, bazı vakalarda da olumsuz cinsel deneyim ve duygulara dayanmaktadır.
Ağrılı cinsel ilişki sorunu nasıl tedavi edilir?
Bu rahatsızlığa sebep olan etken belirlendikten sonra en uygun tedavi yöntemi seçilir. Vajinanın kuruluğundan kaynaklanan ağrılarda, vajinanın ıslanmasını sağlayan kadınlık hormonu (östrojen) ilaçları verilebilir. Bunun yanında alerji ve enfeksiyonlardan kaynaklanan ağrılı cinsel ilişki sorununda ise çeşitli antibiyotikler ve ilaçlar kullanılabilir. Ancak tümör, ur, miyom, kist, polip gibi oluşumlardan kaynaklanan sorunda ise genellikle laparoskopik bir operasyonla sorunlu alanlar temizlenir. Ayrıca psikolojik sorunlardan, düşünce bozukluklarından, bilinçaltındaki olumsuz duygulardan kaynaklanan ağrılı cinsel ilişki probleminin tedavisinde ise psikolojik danışma seansları etkili olmaktadır.
Yazan: Op. Dr. Evrim Aksoy