Altan Yiğit
Günümüzde kilo sorunu yaşamayan insan neredeyse yok gibi bunda kentleşmenin getirdiği yaşam şartlarına ve fast food kültürüne bağlayanlar oldukça fazla.
Fakat her çağın kendi rahatsızlığı var, günümüzün rahatsızlığı ise kilo sorunu. İnsanlar genel olarak kilo sorunu hep kilo verme olarak zannetmekteler fakat kilo alamama ve ideal kiloyu koruyamama sorunu da ciddi olarak günlük hayatının parçası olmuş durumda.
Tüm sağlıklı beslenme diyetlerine rağmen bir sonuç elde edemiyorsanız bunun sebepleri ne olabilir onlara da bakmak gerekir.
Herkesin gün içerisinde alması gereken bir kalori ve enerji miktarı vardır. İhtiyacımızdan fazla alınan kalori ve enerjiler vücudumuzda fazla kilo, eksik alınanlar ise eksik kilo olarak geri dönecektir. Eksik kilo yada fazla kiloda olmak istemiyorsanız gün içerisinde aldığınız enerji ve kaloriye dikkat etmeniz gerekmektedir.
Bazı günlerde ise ne kadar dikkat ederseniz edin ipi ucunu kaçıracak bir durumda iseniz ( düğün, doğum günü gibi özel günlerde) kilo koruma yöntemi olarak tabir edilen yöntemleri kullanabilirsiniz. Bunda temel amaç akşam davette fazla kaçıracağınız (tatlı, yemek vs) gibi durumları gündüz daha az kalorili ve hafif yemekler (çorba, salata, yoğurt, zeytinyağlı gibi) tercih edilerek gene kalori ve enerji miktarlarınız kontrol altında tutulabilir.
Kilo kontrol durumlarında vücuttaki su ve yağ oranları, kas dokusu, boy – kilo – yaşınız arasındaki bağ ile ideal kilo ölçümleri ve sağlık testleri (check – up) önem teşkil eder. Yanlış kas dokusuna veya yaşam temposunun aksine uygulanan diyetler başka rahatsızlıklara yol açabilir. Bu sebeple genelde Ayşe şu diyeti yapmış 5 kilo vermiş bende yapayım gibi düşünceler ve uygulamalar son derece yanlış olduğu kadar da hayatınız için risklidir.
Herkesin gün içerisindeki hareketliliği, boy ve kilo gibi durumları farklıdır. Çoğu kişi check–up sonuçlarında troid rahatsızlığı çıkabiliyor. Troid rahatsızlıkları hem ilaç hem de diyetler ile giderilebilen bir rahatsızlıktır. Fazla çalışan troidler kilo almayı engellediği gibi az çalışan troidler de kilo vermeye engel olmaktadır. İdeal durumda çalışan bir troid ve uygun bir diyet programı ile herkesin kilosunu koruması, sürekli ideal kiloda kalması mümkündür.
Diyetlerde göz ardı edilen bir durumda diyeti uygulayan kişinin hızla kilo verme isteğidir. Aslında hızlı kilo veren hızla kilo alır bu sebeple diyet uygulayan bir çok kişi başarısız olmakta ve her vazgeçilen diyetten sonra daha fazla kilo almış olmaktadırlar. Çünkü hızlı kilo verme sırasında kaybedilen yağ değil vücuttaki sudur. Vücudun metabolizmayı bozması çeşitli sebeplerden yavaşlar. Beynin ilgili bölümleri yağ depolama alanlarının değiştiği fark eder ve yağ yakmayı değil metabolizmayı yavaşlatmayı tercih eder. Bu da yağ yerine su ve protein kaybına dolayısıyla kasların erimesine sebep olmaktadır.
Hızlı kilo verdikten sonra kilo verme süreci metabolizma yavaşlamasıyla beraber oldukça yavaşlar, zamanla diyet yapan kişi motivasyonu bozulur. Hem kilo verme işlemi durma noktasına gelmiş hem vücut daha yavaş çalışıp çabuk yorulma durumu başlamış olur. Bu sebeple bir uzman gözetiminde yapılmayan her diyet ister kilo verme ister kilo alma olsun başarıya ulaşma oranı çok düşüktür. İstatistiklere göre 3 kilodan fazla kilo almak – vermek isteyenler bir diyetisyen eşliğinde çalışılmadıkça eski durumdan daha kötü bir noktaya gelindiğini göstermektedir.
Ortalama hareketsiz bir insan vücudunun en az 30 dakika yürümesi gerekmektedir. Tüm şartların normal olduğu kabul edilen bu durumda 30 dakika yürümek fazla kalori almış olanlarda obezliği, eksik almış olanlarda iştahsızlığı engellemektedir.
Kilo alma sorununda en büyük sorun bağırsaklarda olmaktadır. Sağlıksız beslenme ile beraber vücuda girmesi gerekenden fazla giren beyaz şeker, un vb bağırsakta çeşitli zararlı bakterilerin çoğalmasına sebep olmaktadır.
Bağırsaklarda zararlı ve yararlı bakteriler bulunmaktadır. Bunlar başta sindirme enzimleri olmak üzere metabolizmada yüzlerce işlev yapmaktadırlar. Yararlı ve zararlı bakterilerin hepsi aldığımız gıdalardan beslenmektedir. Vücutta hiçbir zaman yararlı bakteriler olmasından fazla olmamaktadır ama zararlı bakteriler ise sağlıksız beslenme, hijyen sorunu gibi sebeplerden çoğalmaktadırlar. Kendilerine besin üretemeyen bu fazla bakterilerde besinlerini bizden sağladıkları için yediğimiz yemeklere tabiri caizse ortak olmaktadırlar. Kilo sorunun diğer bir sebebi de uykudur. Az veya çok uyumak da kiloyu doğrudan etki etmektedir.
Dyt. Sedef Olcay
@diyetisyensedefolcay
