Altan Yiğit
Bir gün Twitter’a girdiğimde iki devlet başkanının birbirine savaş açtığını görmüştüm. Zihnim o anda okuduklarımdan çok bunu Twitter’dan, bir sosyal medya platformu üzerinden yapmalarına takılmıştı.
Dijital nereye gidiyordu, sosyal medyadaki bu hızlı büyümenin sonu felakete mi dönüşecekti yoksa geleneksel medyayı mı bitirecekti? Sosyal medya iki ülke arasındaki savaşın ilanının edileceği yer olma gücünü nereden alıyordu?
Başımın üzerinde bir anda soru baloncukları oluşmuştu. Bu baloncuklar cevap bulma arzusu ile beni medya eğitimi almaya ve bu alanda kendimi geliştirmeye yönlendirdi. Medyanın gücünü kabul ediyorsanız ve siz de benim gibi sorularınıza cevap arıyorsanız doğru yerdesiniz. Hadi başlayalım.
Medyayı nasıl kullanıyoruz, nasıl kullanmalıyız, o mu bizi kullanıyor? Gücünün ne kadar farkındayız? Bu soruların cevabını bulabilmek için öncelikle sosyal medya nedir, tarihçesi nereye dayanıyor bunu inceleyelim.
Sosyal Medya Nedir?
Terim anlamı olarak sosyal medya: İnsanların bilişim teknolojilerini kullanarak birbirleri arasında etkileşim kurduran; araç, hizmet ve sanal uygulamaları iletişim amaçlı kullanılmasına aracılık eden yerel, ulusal ve evrensel gelişmeleri de takip etmelerine imkân sağlayan platformlardır. Sosyal ağlar, bloglar, anlık mesajlaşma programları, chat siteleri, bilgi amaçlı kurulan internet siteleri gibi farklı alanlardan oluşur.
Önceleri kullanıcılar, sadece iletişim amaçlı veya haber almak için sosyal medya ağlarındaki sayfalarla tek taraflı etkileşime girmekteydi. Son yıllarda bu etkileşim karşılıklı olmaya başladı ve sosyal medyanın tanımı değişti. İnsanlar zamanla kendi medyalarını oluşturmaya başladı. Bölgelerinde meydana gelen olayları veya kendi deneyimlerini diğer kullanıcılarla paylaşmaya başladılar. Zamanla bu durum daha da ileriye gitti ve insanlar bu paylaşımları sayesinde sosyal medya üzerinden para kazanmaya başladı. İlk zamanlar sadece haberleşme için kullanılan bu platformlar artık interaktif ağlar hâline geldi.
Sosyal Medyanın Tarihçesi
Her geçen gün güçlenen, güçlendikçe daha da büyüyen, ilk zamanlarda hayatımıza bu kadar gireceği, gelişeceği elbette ki tahmin edilemeyen sosyal medyanın temelinin 1971 yılında ilk elektronik postanın gönderilmesi ile başladığını söyleyebiliriz. Aslında internet dediğimiz yapının en baştan beri hedeflediği insanların sosyal iletişimlerini kolaylaştırma serüveni de böylece başlamış oldu. İlk e-posta insanların sosyalleşme ihtiyacının daha kolay yollarla ve hızlı yapılabileceğinin de sinyallerini vererek, günümüz sosyal medyasının da temellerini atmış oldu.
İnfografiğe göre sosyal medyanın tarihi söylediğimiz gibi 1971’de gönderilen ilk elektronik posta ile başlıyor. 1980’de Usenet, ardından 1991’de World Wide Web’in ortaya çıkması sosyal Web’in geçmişindeki önemli dönüm noktaları arasında.
Fakat Web’in daha sosyal hale gelmesini 1994’te ortaya çıkan bloglar sağladı. 1995’te eski sınıf arkadaşlarını bulmak üzerine kurulan classmates.com’un ortaya çıkması, insanlar arasındaki gerçek sosyal ilişkilerin dijital bir platform üzerinden yürütülebilmesinin mümkün olduğunu gösterdi.
1997’de weblog terimi ortaya çıktıktan 2 yıl sonra Blogger ve LiveJournal gibi bu amaç için hazırlanmış ilk önemli alt yapılar da kullanıma sunuldu. WordPress 2004’te ortaya çıktıktan sonra ise blog konusu daha da önemli hale geldi.
2000 yılında Wikipedia, 2001’de Stumbleupon, 2002’de Friendster, 2003’te Myspace derken 2004’te Facebook’un açılması ile dijital ortam büyüme hızını ikiye katladı. Facebook ile sosyal medya yeniden şekillendi bile diyebiliriz.
Flicker, YouTube, Twitter, Instagram ve Spotify gibi servisler ile birlikte sosyalleşme arzusu ile çıkılan yolda bu kavramın yanına sosyal ticaret de eklendi.
1971 yılında ilk temeli atılan ve her yenilikte daha da ileri gidemeyeceği düşünülen sosyal medya artık kocaman bir resim ve bu resim her geçen gün genişliyor. Onu durduramayız ama kullanmayı öğrenebiliriz.
Senin sosyal medya ile tanışıklığın ilk nasıl başladı? Sosyal medyayı doğru kullandığını düşünüyor musun?
Yazar: 7-Circle
