Altan Yiğit
Çoğumuz gibi bende karantinada kitaplara, filmlere, oyunlara olabildiğine yüklenmiş durumdayım. Tüketimim inanılmaz seviyelere geldi. Elimden geldiğince zamanımı akıllıca kullanmaya, kendimce kaliteli ve tatmin edici içerikler tüketmeye çalışıyorum. Karantina sürecinin en güzel yanı da bu tükettiğim şeyler üzerine düşünecek vaktimin öncesine göre çok daha fazla olması. Bu sayede ilk film eleştirimi yazma fırsatım da oldu. Her ne kadar sinemaya dair, her geçen gün, çok daha az şey bildiğimi öğrensemde beğendiğim bir filmi sizlerle paylaşma fikri çok hoşuma gitti. Bu konuda beni heveslendiren editörümüze de teşekkür ediyorum.
Kısa filmlere bayılıyorum. Belki de bu yüzyılın en zararlı etkisi hızlı tüketim alışkanlığının bana açtığı en güzel pencere kısa filmler oldu. Şimdi sizlere son zamanlarda izlediğim belki de en iyi kısa filmden bahsetmek istiyorum.
İşte karşınızda Balina Vadisi.
Orijinal adıyla Hvalfjörður, abi kardeş iki genç erkeğin öyküsünü anlatıyor bu film. İzlanda’nın ücra bir kıyı evinde çok izole ve hırçın bir atmosferde geçiyor. Ívar ve abisi Arnar bir gün aralarında ilişkiyi sil baştan yeniden oluşturacak bir olay yaşıyorlar. Burası bir balina fiyortu. Zaten filmin ismi de İzlanda’nın aynı isimli bölgesinden geliyor. Arnar, zannediyorum 18-19 yaşlarında, bir gün kendini öldürmeye karar veriyor. Evlerinin ahır gibi diyebileceğimiz bir yerinde ilmeği boynuna geçirmiş, taburenin üstüne çıkmış vaziyette görüyoruz onu filmin başında. Kendini bir şekilde o her şeyi bitirecek son adım için cesaretlendirmeye çalışırken kardeşi Ívar görüyor onu. Bu andan filmin sonuna kadar geçen 15 dakikalık sürede bu ikilinin arasındaki git gide derinleşen ve abi-kardeşlikten bir tür yüksek sevgi ilişkine dönüşen durum anlatılıyor. Dev bir bıçakla balina kesen bir baba ve sessiz bir annenin yanında, hayatının anlamını arayan, belli de bulamamış, bir genç adam ve yaşamaya dair çok da derin fikirleri olmayan küçük erkek kardeşi…
Filmin yönetmeni Guðmundur Arnar Guðmundsson, Balina Vadisi’nin yanında 3 kısa film ve bir de uzun metraj çekmiş İzlandalı bir yönetmen. -Bu arada vaktiniz olursa uzun metraj filmi Hjartasteinn’i de izlemenizi öneririm.- Arnar Beyle ilgili diyeceğim aslında çok fazla şey yok. Henüz yeni tanıdığım fakat çok kıymetli bir yönetmen ve yapımcı olduğunu düşündüğüm birisi kendisi. Belki çok zorlama bir benzetme ya da uzak bir ilişkilendirme olacak ama Nuri Bilge Ceylan aklıma geldi ilk olarak Balina Vadisi’ni izlediğimde. Tam bir taşra işi çünkü. Hatta uzun metraj filminde de yine benzer bir coğrafyayı görüyoruz. Balina Vadisi özelinde yönetmenle ilgili son söylemek istediğim şey şu; henüz 31 yaşında yaptığı, kendini ve yeteneklerini sorgulayıp sanatını şekillendirme evresinde olduğunu düşünürsek, Balina Vadisi gerçekten kıymetli bir iş. Tekniğinin de yanında Arnar Bey hikâyeyi de kendi yaşamında alarak yarattığı için beni daha da etkiledi bu durum. Bir röportajında filmden bahsederken şunları diyor: “Çok kişisel bir hikâye aslında. Hayat aynı anda güzel ve zor olabilir. Benden birkaç yaş büyük ve abi olarak gördüğüm çok iyi bir arkadaşım vardı, o da intihar etmişti.”
Bu tarz, yönetmenin öyküsünü kendi hayatından aldığı filmler bana çok değerli geliyor hep.
Son olarak filmin genel görüntüsü hakkında bir şey demek istiyorum. Hayatı boyunca hep apartmanlarda kaloriferli daireli evlerde yaşayan biri olarak, bana çok uzak bir yandan da çok büyüleyici gelen bir resmi var filmin. 15 dakika boyunca sürekli arka planda gelen bir deniz uğultusu, alabildiğine doğa, oldukça az insan izi ve yoğun bir sisin etkisiyle hikâye bambaşka bir hal almış. Bu film belki de bir şehir merkezinde stüdyo bir dairede geçse ya da bir bahçeli Amerikan evinde yaşansa tüm bunlar, aynı etkiye sahip olacağını hiç düşünmüyorum. Yönetmen de bunu çok iyi kullanmış ve bizi coğrafyayı çok güzel gösteriyor.
Görsel bir zevkin yanında sizi düşündürecek anlamlı bir 15 dakika için mükemmel bir film.
“Don’t tell mom and dad. They wouldn’t understand.”
Yazar: Mehmet Enes Atik
