Dünya üzerindeki fiziksel olarak bir problem yaşamayan her kadın ergenlik döneminin başlangıcıyla beraber regl olur. Pek çoğumuz kendimizde adet görmeden önceki hafta duygusal, psikolojik, fizyolojik değişiklik olduğunu fark etmişizdir. Ancak biliyoruz ki kimi kadınlar bu değişiklikleri çok daha şiddetli ve yaşamını engelleyecek düzeyde yaşar. İşte hormonal değişiklikler nedeniyle regl olmadan önceki ortalama 1 hafta önce başlayan regl olmayla beraber belirtileri sonlanan, kişinin yaşamını zorlaştıran bu rahatsızlığa Premenstrual Sendrom ismi verilmektedir.
PMS’de Karşılaşılan Belirtiler
Regl olmadan önceki günlerde karşılaştığımız belirtileri 2 başlık altında ele alabiliriz.
Sık karşılaşılan psikolojik belirtiler;
- Kızgınlık
- Öfke
- Depresif duygudurum
- Ağlama isteği
- Gerginlik
- Ani duygu değişiklikleri
- Huzursuzluk
- Dikkatin kolay dağılması
- Genel ilgisizlik/isteksizlik hali olarak özetlenebilir.
Sık karşılaşılan fiziksel belirtiler ise;
- Şişkinlik hissi
- Göğüslerde hassasiyet
- Kas ve eklem ağrısı
- Baş ağrısı
- Aşırı yeme isteği olarak özetlenebilir.
PMS Hakkında Bilinenler
Tıp literatüründe bu gibi belirtilerin kişinin hayatını etkilememesi bir hastalık olmadığını işaret ederken bu belirtiler nedeniyle günlük hayatını sürdüremeyen, sosyal ilişkilerinde problem yaşayan, iş-ev-okul vb. ortamlarda belirtilerin etkisini hisseden kişilerin PMS rahatsızlığı olduğu kabul edilir. Tüm kadınlar içinde bu derece şiddetli zorlanmalar yaşayan kadınların oranının %3 ile %30 arasında değiştiği düşünülmektedir. Her ay bu durumu yaşayan kadınların yılda 3-4 ayının bu belirtilerle boğuşmakla geçtiği söylenebilir. Bu da kişinin yaşamını ve genel iyilik halini olumsuz olarak etkilenmesi anlamına gelir. Bu nedenle şiddetli belirtiler yaşayan ve PMS tanısı almış kadınlar mutlaka bu dönemlerini rahatlatmalarına yardımcı olacak tedavi/destek almaları gerekmektedir.
Görüyoruz ki tanı konulmada belirtilerin şiddeti ve kişinin hayatına olan etkisi önem taşıyor. Peki bazı kadınlar bu süreci çok daha hafif geçirirken bazı kadınlar şiddetli semptomlarla başa çıkmak zorunda kalıyor? Araştırmalar, bu durumu açıklayan pek çok faktör olduğunu bizlere sunuyor. Kişinin yaşı, genetik yapısı, depresif duyguduruma yatkınlığı, sigara ve alkol kullanım sıklığı, kafein tüketim düzeyi, stres seviyesi, egzersiz yapıp yapmaması, beslenme düzeni gibi daha bir çok faktör PMS’in şiddetini belirlemede etkili.
PMS’in belirtileri ile Baş Etmek için 6 Öneri
- Yukarıdaki belirtileri en az 3 adet dönemi boyunca sürecek şekilde adet başlamadan öncesi 7-10 gün içinde şiddetli düzeyde yaşıyorsanız ve hayatınız olumsuz anlamda çok fazla etkileniyorsa mutlaka uzmana başvurun. Başvurulan uzman sizi PMS’in şiddetine göre hangi tedavi yolunu izlemeniz gerektiği konusunda yönlendirecektir. Araştırmalar PMS yaşayan kadınların %59’unun hiç tedaviye başvurmadıklarını göstermektedir. Ancak hayatı böylesine etkileyen bir rahatsızlığın tedavisine başvurulmaması başta problemi yaşayan kadını olmak üzere etrafındaki pek çok kişiyi de olumsuz etkileyecek, hayattan alınan doyumu azaltacaktır.
- PMS’in belirtilerini nispeten hafif bir şekilde yaşıyorsanız beslenme ve egzersiz düzeninize önem göstererek belirtileri en aza indirmeye çalışabilirsiniz. Özellikle sigara, alkol ve kafein tüketiminizi PMS döneminde azaltmanız gözle görülür bir değişiklik yaşamanızı sağlayabilir. Aynı zamanda egzersiz yapmanın PMS belirtilerini hafiflettiği araştırmalarca kanıtlanmıştır. Egzersiz yapmayı sevmiyorsanız bile PMS döneminde her gün 30 dakika yürümeyi deneyebilirsiniz.
- Vücudunuzda eksik olan vitamin ve mineraller de PMS döneminde belirtilerinizi ekstra şiddetlendiriyor olabilir. Örneğin magnezyum eksikliği depresif duygudurumu arttırmaktadır. Bu nedenle vitamin ve mineral değerlerinizi ölçtürüp eksik olan değerlerinizi takviye edebilirsiniz.
- PMS dönemindeki psikolojik belirtileri hafifletmek için gevşeme egzersizleri uygulayabilirsiniz. İnternette bu konuyla ilgili yazılı ya da görsel pek çok kaynağa erişip deneyebilirsiniz.
- PMS döneminde hangi davranışlarınızın belirtileri arttırıp azalttığını anlamak adına PMS günlüğü tutabilirsiniz. O dönemde yediklerinizi, içtiklerinizi, uyku düzeninizi, ruh halinizi kaydederek nelerin belirtileri arttığını tespit edip o davranışları azaltmayı deneyebilirsiniz.
- PMS’in psikolojik belirtileri ile başa çıkmada çok fazla zorlanıyorsanız Bilişsel Davranışçı Terapi yöntemiyle çalışan terapistlerden yardım alabilir, imkanınız yoksa kendi kendine terapi kitaplarından yararlanabilirsiniz.
Umarım bu öneriler PMS dönemini daha konforlu atlatmanıza yardımcı olur.
Sağlıklı günler diliyorum.
Yazar: 7-Circle