Üreme çağında kadınların yumurtalıkları her ay düzenli olarak yumurta üretir. Eğer hamile kalınmazsa bu hormon düzeylerinde düşüş olur ve o ay gebeliğe hazırlanan rahim iç tabakası hormonlardaki azalmaya bağlı olarak adet kanaması ile birlikte vücuttan dışarı atılır. Adet kanamaları ortalama olarak 3 ila 5 gün sürer. Bazı kadınlarda adet dönemi öncesinde adetin habercisi bir takım belirtiler görülür. Adetten 10 ila 15 gün önce başlayan ve adet sonlanana kadar devam eden; ani duygu durum değişiklikleri, uyku düzensizliği, gerginlik, göğüs bölgesinde hassasiyet, ödem, halsizlik, sıcak basması, beslenme bozukluğu, baş ve kasık bölgesinde ağrı, kramp, bazı cilt sorunları ve konsantrasyon eksikliği gibi belirtiler PMS veya halk arasında bilinen adı ile regl öncesi sendromu olarak adlandırılmaktadır. Kadınlarda adet döneminden bir hafta önce başlayan ruhsal ve fiziksel gerginlik PMS yani Premenstruel Sendrom olarak isimlendirilir. Adet öncesi başlayan ve kanamanın başlaması beraberinde devam eden regl öncesi sendromu şikayetleri yavaş yavaş kaybolur. Adet dönemi öncesi başlayan ve sonrasında da görülebilen belirtiler kimi kadınlarda çok rahatsız edici olmazken kimi kadınlarda ise yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir.
Premenstruel sendrom yani adet öncesi sendromu tedavisi:
Adetten 10 ila 15 gün önce başlayan ve adet sonlanana kadar devam eden PMS veya halk arasında bilinen adı ile regl öncesi sendromu kendi kendine düzelmiyor. Pek çok kadın PMS’te yaşadığı şikayetleri doğal görüyor ancak ele alınıp tedavi edilmesi gerekiyor. En sık 30’lu yaşlarda görülen PMS yani regl öncesi sendromu tedavisinde hormon tedavisi, ilaç tedavisi, psikiyatrik tedavi ve psikososyal düzenlemeler bir bütün olarak ele alınmalıdır. Regl öncesi dönemde görülen 150 değişik belirti tanımlanmakla birlikte, 4-5 tip belirti diğer şikayetlere oranla daha sıklıkla hissedilir. Bazı kadınlarda 1-2 gün devam eden hafif sinirlilik, gerginlik ve yorgunluk hissi olurken, bazı kadınların bu dönemlerde günlük yaşantıyı olumsuz yönde etkileyen belirtileri olabilir. PMS tanısında önemli olan şikayetlerin belirtilen dönemde sıklıkla devam etmesidir. Premenstruel Sendrom’un sebebi tamamıyla bilinmese de sosyal, psikolojik ve tıbbi sebeplerinin toplamı olduğu söylenebilir.
PMS, adet yani regl öncesi sendromu belirtileri:
- Gerginlik
- Kramplar
- Memelerde hassasiyet
- Baş ağrısı
- Sırt ağrısı
- Şişkinlik
- Ruh halinde değişimler
- Hafif depresyon
- Sivilce
PMS’in sebepleri ile ilgili yapılan araştırmalar hala devam etse de bu zamana kadar bu araştırmalar sonucu elde edilen bilgiler ışığında regl öncesi sendromu yaşanmasının en büyük etkeni; adet döngüsünde vücutta yaşanan hormonal değişimdir.
Adetten önce görülen regl öncesi sendromu ve kilo ilişkisi
Regl öncesi görülen adet öncesi sendromu tedavisinde amaç; belirtilerin iyileştirilmesi veya ortadan kaldırılmasıdır. İlaç tedavisi ancak inatçı adet öncesi sendromu belirtileri olan kadınlarda ve AÖDB kriterlerine uyan hastalarda düşünülebilir. Ayrıca doğum kontrol hapları PMS için ilaçlı tedavide kullanılmaktadır. Ancak tüm ilaçlı tedavilerin doktor kontrolünde gerçekleşmesi gerektiğini unutmayın.
Premenstruel Sendrom yani adet öncesi sendromu tanısı için:
- Regl öncesi sendromu ile benzer şikayetlere neden olan başka bir hastalığın olmaması,
- Ödem
- Depresyon
- Gerginlik gibi belirtilerin olması gibi şikayetlerin düzenli olarak arka arkaya görülen 3 adet döneminin öncesinde görülmesi ve adet kanaması görüldükten 3 gün sonrası bu şikayetlerin kaybolması ve şikayetlerin tümünün günlük yaşamı olumsuz yönde etkilemesi gerekmektedir.
Ayrıca adet öncesi sendromu şikayeti ile ilgili tanı koyabilmek için adet dönemi öncesi görülen belirtilerle ilgili bir günlük tutmak faydalı olabilir. Adetten kaç gün önce hangi şikayetleri ne kadar sıklıkla görülüyor; bu tip bilgileri kapsayan bir günlük sayesinde adet öncesi sendromu ile ilgili tanı koyulmasını kolaylaştıracaktır.
Regl öncesi görülen adet öncesi sendromunda kilo alınmaz. Karın bölgesi, göğüsler ve yüz çevresinde görülen şişlik ödemden kaynaklanmaktadır. Bu süreçte hormonal değişimlere bağlı kabızlık şikayeti de görülür ve kabızlık da vücuda şişkinlik hissi verir. Adet döngüsünün bitmesiyle kabızlık sona erer ve vücuttaki ödem atılır.
PMS, adet yani regl öncesi sendromu tetikleyen faktörleri nelerdir?
- Mineral yetersizliği (magnezyum , çinko)
- Vitamin yetersizliği (A,B vitaminleri)
- Hormonal problemler
- Kan şekeri ile ilgili şikayetler
- Vücutta aşırı sıvı tutulması
- Beyindeki çeşitli kimyasal ileticiler
- Bastırılmış cinsel güdüler
- Psikolojik nedenler
Adet öncesi duygusal bozukluk (AÖDB)
Adetten önce regl öncesi sendromu belirtileri şiddetli boyutta yaşanıyorsa PMS değil adet öncesi duygusal bozukluk yani AÖDB (PMDD) söz konusu olabilir. AÖDB antidepresanlar ya da terapiye tedavi edilir.
Âdet öncesi sinirli oluyorum bazen ağlıyorum