Altan Yiğit
Kadın kanserleri günümüzde giderek yaygınlaşırken, bunu tetikleyen en büyük etkenlerden biri HPV virüsü. 200’den fazla türü bulunan bu virüs, cinsel yolla bulaşıyor. HPV (insan papilloma virüsü) rahim ağzı kanserinden, dil ve bademcik kanserine kadar birçok kansere yol açabiliyor. Cinsel hastalık kategorisinde görülen HPV, sadece öpüşmeyle de bulaşabiliyor. Babadan anneye, anneden bebeğe dahi geçebiliyor. Sinsi HPV virüsü, alındıktan yıllar sonra bağışıklık sisteminizin çöktüğü bir anda yeniden ortaya çıkabiliyor.
HPV’ye dair bilinmesi gerekenler:
Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) verilerine göre, dünyada seksüel olarak aktif kadın ve erkeklerin yaşam boyu HPV ile enfekte olma olasılığı yüzde 50 den fazla. Üroloji Uzmanı Op. Dr. Murad Çeltik, tedavi edilmediği takdirde rahim ağzı kanseri, anal kanser, mesane kanseri, ağız içi kanseri gibi pek çok kanser türüne neden olabilen virus hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Kansere sebep oluyor!
Cinsel açıdan aktif kişilerin çoğu, yaşamlarının bir döneminde HPV ile karşılaşıyor. 200’ün üzerinde çeşidi olan HPV, erkekte penis üzeri ve genital bölgeye, kadında dış genital organlar, vajina ve rahim ağzına yerleşiyor. Özellikle genital bölgede görülüyor ancak bazı tipleri anal bölgede ve oral seks sebebiyle ağız içinde de görülebiliyor. Dr. Çeltik, HPV’nin genital siğile, kondilom denen lezyonlara ve çıktığı bölgeye göre kanser oluşumuna sebep olabileceğinin altını çiziyor, kadın ve erkekleri dikkatli olmaları konusunda uyarıyor. Dıştan görünümü karnabaharı andıran HPV’nin tanısı ve tipi patolojik değerlendirme ile belirlenebiliyor. Kadınlarda smear testi ile virüs varlığı araştırılırken erkeklerde genital bölgenin büyüteçli özel gözlükler ile değerlendirilmesi, şüpheli lezyonlardan örnek alınıp patolojik değerlendirme yapılması ile tanı koyuluyor. Dr. Çeltik, HPV virüsü ile temas eden her insana bulaşma olmayabileceğini fakat partnerinde genital siğil bulunan bir kişide, yüzde 60-90 virüs varlığı tespit edildiğini belirtti.
Prezervatif yeterince korumuyor!
HPV en sık cinsel temas ile bulaşıyor ancak deri teması ile bulaşması da mümkün. Genellikle vajinal ve anal, bazen de oral cinsel ilişkiyle bulaşma görülebiliyor. HPV’nin sadece cinsel birleşme ile bulaşacağı ve prezervatifle HPV’den tamamen korunulabileceği düşüncesinin yanlış olduğunu belirten Dr. Çeltik, kasık, pubik, makat gibi bölgelerde lezyonların varlığında prezervatifin koruyuculuğu olmadığını vurguluyor, cinsel birleşme olmadan sadece cildin temas ettiği durumlarda da bulaşma olabildiğini ekliyor. Çoğunlukla herhangi bir belirti vermediği için çoğu erkek ve kadın hiç farkında olmadan HPV ile enfekte olabiliyor. Cinsel ilişkiden yıllar sonra bile görülebilen HPV’ye, tek eşli erkeklerde dahi rastlanabiliyor. HPV virüsü ile enfekte olan bir kişide lezyonların ortaya çıkışı 2-3 ayı alıyor. Lezyonlar kendiliğinden gerileyip ortadan kalkabiliyor.Burada belirleyici olan kişinin vücut direnci ve virüsün bulaştırıcılık gücü. Vücudun, HPV’yi bağışıklık sisteminin gücü ile yenmesi ve hiçbir belirti ortaya çıkarmaması ya da sadece bulaştırıcılık özelliğinin görülmesi de mümkün.
Şüpheleniyorsanız hemen doktora başvurun!
Eğer kişi genital bölgesinde siğil ya da bir lezyon olduğunu düşünüyorsa ve/veya partnerinde HPV tespit edilmişse vakit kaybetmeden üroloji veya kadın doğum doktoruna başvurması gerekiyor. Tedavi edilmemiş, geciktirilmiş vakalarda kanser dönüşüm riski çok daha fazla ve erken müdahale her zaman çok daha avantajlı ve hayat kurtarıcı. Genital siğiller cerrahi olarak alınabilirken, koterizasyon veya kriyoterapi ile de ortadan kaldırılabiliyor. Partnerinde HPV tespit edilen hastaların, genital muayene haricinde anal bölge muayenesi hatta kulak burun boğaz tarafından ağız içi muayenelerinin de yapılması gerekiyor. Sadece riskli kişilerde (eşcinsel erkeklerde) düzenli anal bölge muayenesi ve Pap Testi (Anal smear) öneriliyor.
Virüsü tamamen ortadan kaldıran bir tedavi yok!
HPV için etkin bir tedavi yöntemi yok. Kadında veya erkekte lezyon görüldüğünde cerrahi olarak çıkartılması, koterize edilmesi veya dondurulması gerekiyor. Ancak uygulanan bu işlemler sadece lezyonları ortadan kaldırıyor, virüsün vücuttan tamamen uzaklaşmasını sağlamıyor. HPV virüsünün ağızdan alınan ilaç, aşı ve krem gibi ürünler ile vücuttan atılmasına yönelik bir tedavi yöntemi günümüzde yok fakat lezyonların ortadan kaldırılması için uygulanan yöntemler sonrası lezyonlara bir daha hiç rastlanmayabiliyor. Lezyonların tekrar çıkmamasında vücut direncinin oldukça önemi var.
Neler yapılmalı?
HPV aşısı ile de cinsel birleşme yaşamamış ve/veya HPV virüsü (tip 6.11, 16, 18) tespit edilmemiş 9- 27 yaş arası kişilere koruyuculuk sağlanabiliyor. HPV tedavisinde amacın lezyonu ortadan kaldırmak, önleyici kremler kullanmak, vücut direncini yüksek tutmak olduğunu söyleyen Dr. Çeltik, şunları kaydetti: HPV’nin genellikle cinsel temas ile bulaştığını ancak genital bölge cilt teması ile de bulaşma olabildiğini bilin. Eşinizde veya partnerinizde HPV tespit edildiyse mutlaka üroloji ve/veya kadın doğum doktoru tarafından kontrolden geçin. Cinsel olarak aktif bir kadınsanız yılda 1 – 2 kez smear testi yaptırmayı ihmal etmeyin. Eşcinsel bir erkekseniz veya anal cinsel ilişkide bulunan bir kadınsanız yıllık anal muayene ve Pap Testi yaptırın. Genital ve anal bölgenizde kondilom tespit edildiyse genel cerrahi doktoru tarafından HPV açısından muayene olun. Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanılmasının bulaştırıcılık ihtimalini azalttığını unutmayın.
